Leading from behind

In het oplossingsgericht denken kan je stellen dat we als professional de houding aannemen van de 'leading from behind'. Dit betekent dat we als het ware één stap achter de coachee blijven, dit in tegenstelling tot heel wat andere benaderingen in coaching waar de coach naast de coachee loopt.

Concreet betekent 'leading from behind' dat je als coach niet veel weet en als het ware 'dom' bent omdat de coachee het wel weet. Je stelt vragen aan de coachee zodat hij zijn doelstelling helder krijgt en zelf zijn keuze kan maken. Enerzijds is dit een comfortabele houding, anderzijds is het vaak lastig om niet naast de coach te gaan lopen. Hoe hanteer jij 'de leading from behind'?

Af en toe geeft een oplossingsgerichte coach advies vanuit de 'leading from behind'- positie. Dat wil zeggen dat de coach zijn advies geeft als een extra keuzemogelijkheid naast de ideeën van de coachee of het team. Het zou respectloos zijn ten opzichte van de coachee of het team om jouw advies achterwege te laten als zij hierom vragen. Als een coachee aan een coach vraagt: "Wat vind jij dat ik kan doen in deze situatie? Ik zie het zelf niet meer", is niets zo vervelend als "wat denk je er zelf over?" als antwoord krijgen.

Vaak geven we advies door gebruik te maken van een permissief taalgebruik. Met een permissief taalgebruik vragen we toestemming aan de coachee om een vraag te stellen of om een aantal opties aan te bieden. Permissief taalgebruik is een taalgebruik waarbij we rekening houden met de wensen en verwachtingen van de coachee. Er zijn geen voorwaarden aan verbonden en de coachee blijft zijn autonomie behouden. Alleen hij weet of het iets voor hem is en of dit het juiste moment is. De coach plant als het ware een aantal zaadjes en misschien groeit er een idee in het hoofd van coachee.

Het advies van de coach is niet dé waarheid of dé oplossing omdat hij deze dikwijls ook niet kent. Het is een suggestie en de coachee kan daarmee doen wat hij wil.  

Enkele voorbeelden van permissief taalgebruik:
- Vind je het goed dat ik jou wat informatie geef over...?
- Zou ik jou misschien iets mogen vragen over...?
- Zou jij mij misschien iets willen vertellen over....?
- Wat zou je ervan denken als...?
- Mag ik jou nog één vraag stellen?
- Vind je het goed als ik hierover een persoonlijke vraag stel?
- Mag ik hierover nog iets meer weten?
- Zou ik jou mogen vragen om nog wat meer te vertellen over...?

De coachee blijft met andere woorden verantwoordelijk voor de keuze die hij maakt. Als coach bied je door je suggestie enkel een extra keuze aan.

Oefening (rollenspel):

Je 15-jarige zoon weet dat ze binnen enkele weken uitgenodigd zal worden om het corona vaccin toegediend krijgen. Hij zegt tegen jou: 'Ik weet nog niet of ik dit vaccin wel wil.' Hoe reageer je hierop als ouder?

Aandachtspunten in deze oefening
- luister naar het kind of de jongere;
- onthou je zoveel mogelijk van vooronderstellingen of interpretaties;
- geef erkenning, valoriseer of complimenteer wat mogelijk is;
- informeer eventueel naar wat het kind zelf al weet over... ;
- vermijd het woord 'maar';
- hanteer er permissief taalgebruik als advies geeft;
- vermijd uitspraken zoals 'Begrijp je?';

Advies geven gebeurt dikwijls vanuit een gewoonte. Het is daarom belangrijk om je als coach te trainen in het geven van geen advies.

Cliënten hebben zelf ook goede ideeën om hun problemen op te lossen of om te gaan met een moeilijke situatie. Iemand die advies geeft, profileert zich min of meer als expert: "Ik weet wat jij moet doen om dit probleem op te lossen." Je diskwalificeert hiermee op een respectloze manier de coachee of het team.

Door advies te geven vanuit een 'leading from behind'-positie blijf je respectvol omgaan met de coachee of het team. Van zodra je het idee 'ik moet advies kunnen geven' loslaat, stap je als coach op een andere manier naar een coachee of team. Een druk verdwijnt van je schouders, want je hoeft niet op iedere vraag of probleem een antwoord te kunnen formuleren.

Verder ontstaat er ruimte om teams te coachen die met andere vakinhoud of thema's bezig zijn dan de inhoud waarover jij als coach kennis hebt. Een coach kan bijvoorbeeld zowel een team hulpverleners die werken met personen met een verstandelijke beperking coachen, als een groep coördinatoren uit een dienstenchequebedrijf.