Vraag naar de gewenste situatie, niet naar de ideale situatie

In dit artikel zoom ik nog even in op het verschil tussen de gewenste situatie en de ideale situatie. 'Gewenste' of 'ideale' situatie, slechts één woord verschil maar een totaal andere betekenis. Zowel het stellen van de wondervraag waarbij je peilt naar de 'ideale' of de 'gewenste' situatie zijn correct.

1. De 'ideale' situatie

Een voorbeeld om dit te illustreren (stagecontext):

 - Wat is voor jou de ideale situatie in het begeleiden van deze cliënten?

Student vertelt: 'Dan zou ik iedere dag een kort bezoekje brengen aan de cliënten die ik begeleid. En wanneer we iets gaan drinken dan is dit steeds op kosten van de organisatie. Of nog beter: de cliënt krijgt telkens 100 euro mee en we gaan dan ook iets eten? En dit telkens zonder dat ik er een stageverslag over moet schrijven. Ook zou het fijn zijn dat de stage niet beoordeeld wordt, zodat ik mij echt vrij voel om alles te doen op de manier zoals ik het wil. Lukt dit niet, dan is het maar zo.'

Vraag je naar de ideale situatie, dan mogen mensen dromen, fantaseren, idealiseren,... het kan niet op.

2. De 'gewenste' situatie

Een voorbeeld om dit te illustreren (stagecontext):

- Wat is voor jou de gewenste situatie in het begeleiden van deze cliënten gedurende je stageperiode?

Student vertelt: 'Rekeninghoudend met feit dat stage-uren beperkt zijn, zou ik het leuk vinden om met iedere cliënt enkele persoonlijke gesprekken te kunnen voeren. Geen echt lange gesprekken, want hiervoor krijg ik niet de ruimte op mijn stageplaats. Nee, enkele gesprekken van een half uurtje lijkt mij al mooi.

Vraag je naar de gewenste situatie, dan dromen mensen eerder binnen een aantal krijtlijnen. Dit heeft voor en nadelen. In teamcoaching, personal coaching, stagebegeleiding, ... vraag je eerder naar de gewenste dan naar de ideale situatie. Stel je de vraag naar de gewenste situatie, dan beginnen mensen om het probleem heen te denken.

In vorige voorbeeld, laat de student het probleem los, nl. het feit dat hij geen ruimte krijgt op zijn stageplaats voor lange gesprekken.

Waar men eerst gefocust was op het probleem, gaat de aandacht nu naar mogelijkheden.

Indien hij zijn probleem reeds verteld heeft en voldoende erkend is voor de last die hij ervaart, gaat zijn aandacht naar mogelijkheden, nl. korte gesprekken van een half uurtje met iedere cliënt.'

Laat de coachee / stagiair daarna heel concreet maken hoe dit eruit ziet. Vraag eventueel ook hoe het voelt wanneer dit gerealiseerd is. Laat de coachee als het ware zin krijgen om zijn 'gewenste' situatie ook te gaan realiseren.

Wees niet te vlug, zodat de coachee zich niet gepusht voelt om onmiddellijk tot actie over te gaan. Daarom besteden we voldoende tijd en aandacht aan het beschrijven en doorleven van de gewenste situatie, vooraleer we heel concrete acties laten beschrijven.

Wil je meer lezen over de wondervraag en teamcoaching? Lees dan het boek 'Teamcoaching. Praktische handvaten voor de oplossingsgerichte teamcoach'. Het boek verschijnt in september 2021 bij uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts.